Cultuurverschillen en controversieel voedsel deel3

Ik was geeindigd bij maandag 29 oktober. Die dinsdag waren ‘s ochtends Abraulf en Wadisu niet op school, terwijl zij het wel echt nodig hebben om te komen. Dus ben ik samen met Nurdi naar Bughia gelopen om te kijken waarom ze er niet waren en ze mee terug te nemen. Wadisu zat ergens onder een boom met zijn rugzak op zijn rug voor zich uit te staren. Er werd me verteld dat hij naar ‘farm’ moest. Ik weet niet of hij daar ook werkelijk heen is gegaan, hij is in ieder geval, jammer genoeg, de rest van de dag ook niet op school gekomen. Abraulf zat in zijn compound op de grond met twee plankjes hout te spelen. Ach ja wie zou er ook naar school gaan, wanneer je dat de hele dag kunt doen. Gelukkig was hij er later wel.
Die middag had ik het idee om van alles en nog wat te doen, eerst kijken of ik een traditionele broek kon kopen en een houten kist voor de materialen van de school en daarna naar de moskee met de mevrouw van de ict. Dat had ik de dag ervoor gevraagd en ze zei dat ik wel meek on (alhoewel ze het wel een beetje aparte vraag vond volgens mij). De middag ging uiteindelijk anders dan verwacht omdat John er niet was, dus ik kon de kist en de broek niet kopen. Tja dat is Ghana, hier kan alles op het laatste moment anders lopen dan je verwacht. Ik had de moskee net gemist, toen ik bij de ict kwam was ze net weg, dus later nog maar een keer proberen. Uiteindelijk heb ik de middag maar nuttig besteed door heel veel te wassen. Later, bij mijn tweede poging, is het me wel gelukt mee te gaan naar de moskee. Ik had braaf een omslagdoek bij me om als rok te gebruiken en een hoofddoek. Vlak voordat we gingen vroeg de vrouw me nog of ik van plan was moslim te worden. Ik overwoog even ja te zeggen, gewoon om de discussie niet aan te gaan, maar uiteindelijk heb ik eerlijk gezegd dat ik geen moslim wilde worden, maar graag alles wilde zien en daarom mee wilde. Ze vond het volgens mij niet heel fijn, maar liet me toch mee gaan, op voorwaarde dat ik ook zou bidden. Prima. Voordat we de moskee binnen gingen moesten we abolition (geen idee wat het woord in het Nederlands is) doen, dat is het rituele wassen.
Eerst moet je je handen drie keer wassen. Dan was je je edele delen. Dan was je je handen weer drie keer, dan spoel je je mond drie keer, dan was je je neus drie keer (van binnen). Vervolgens was je je gezicht drie keer, begin bij je voorhoofd. Was je rechter onderarm en hand drie keer, doe hetzelfde links. Was de bovenkant van je hoofd van voor naar achter en achter naar voor. Was je oren. Was eerst je rechter voet en dan je linker voet. Dat moet je elke keer voor het bidden doen. De ict-mevrouw heeft me dit uit mijn hoofd laten leren. Daarna het bidden, ik weet niet helemaal hoe het moet, met wat ze zeggen enzo, maar het bestaat uit een serie bewegingen van knielen tot staan (had iets weg van de zonnegroet bij yoga). Het was allemaal heel erg interessant, alleen ik was me wel de hele tijd zorgen aan het maken dat mijn hoofddoek af zou vallen. Veel van de vrouwen in de moskee (mannen en vrouwen gescheiden), reageerden ook heel positief op het feit dat ik daar was en vroegen of ik nog een keer wilde komen enzo. Die middag had ik Kingsley gebeld om te vragen hoe alles ging lopen met mijn verhuizing naar Kumasi, dat kwam toch ook echt dichterbij.
Woensdagmiddag gingen Susana en ik samen naar de markt om stof te kopen (zoals ik eigenlijk altijd doe op de markt) en om de kralenkettingen die iedereen hier heeft te halen. Die kralenkettingen gebruiken ze niet als ketting, maar dragen ze om hun heupen als een soort versiering. Zelfs hele jonge kinderen hebben ze. Wij wilden er allebei een hebben om onze ervaring van de Tongoshrines helemaal compleet te maken. John en ik hebben voor mij gekeken voor de traditionele broek, maar de prijs die daarvoor gevraagd wordt, was mij echt te veel. Ze maken ze namelijk van Fugustof, dat is een bepaalde geweven stof die heel duur is. Dan maar niet, ik heb al genoeg souvenirs! Vervolgens ben ik naar de rosary gegaan. Er zou eerst een dienst zijn en daarna de rosary, voordat de mariamaand werd afgesloten met een feest, maar uiteindelijk is de dienst en de rosary omgedraaid omdat de zon te heet was en het in de openlucht was. In de dienst voelden wij ons niet helemaal prettig, de priester riep meerdere malen dingen waar Susana en ik het helemaal niet mee eens waren, zoals ‘people in other faiths are stupid because they think Mary was not a virgin’. Susana was er uiteindelijk zo verontwaardigd over dat ze weg is gelopen uit de dienst en ik ben met haar meegegaan. We zijn naderhand wel weer teruggegaan om een kijkje te nemen bij het feest. Het feest bestond er vooral uit dat veel mensen voedsel hadden meegenomen en er ontstonden een soort kleine groepjes van mensen die bij elkaar proeften. Ik heb een paar dingen geproefd, bambarabeans (een soort bonen), puto (een soort lokale drank) en een bepaald soort knol die heel veel weg had van aardappel.
Donderdag gingen Susana en ik naar Tongo om de shrine te bezoeken. Eerst naar Bolgatanga, waar we voedsel hebben ingeslagen, omdat we het idee hadden een picknick te houden. Wonder boven wonder vonden we zelfs nutella en knakworstjes, dus het was een werkelijke feestmaaltijd!
Eerst echter de shrine. Het kostte allemaal nogal veel moeite. We kwamen aan bij het bezoekerscentrum en daar moesten we wachten op de gids. Een vriend van John had iemand gestuurd om ons te begeleiden, maar die was geen gids en liep alleen maar met ons mee. De gids had blijkbaar besloten liever bij de chief op bezoek te gaan dan zijn werk te doen, dus het was even wachten. Af en toe kan ik me daar wel aan ergeren. Niet eens zozeer aan het wachten, maar aan het feit dat ze nooit een duidelijk antwoord kunnen geven. Het is niet duidelijk of er een gids is of niet, of hij terug komt of niet, hoe lang de tour duurt, wat je gaat zien, eigenlijk is niets duidelijk. Maar goed, dit is Ghana. Uiteindelijk was de gids er en werden we meegenomen naar de Tongo Hills. Het is een prachtige omgeving, echt het savanna gevoel. De shrine was interessant, maar minder spectaculair dan verwacht. Je moest er topless zijn (dat maakte het voor Susana en ik nogal een avontuur), maar we hebben het gewoon gedaan. Eigenlijk bestond de shrine gewoon uit een soort ondiepe grot in de rotsen, waar een oude man bij zat die de caretaker was. Er lagen een heleboel veren van de guineafowls die geofferd worden. Het is wel interessant dat er nog steeds veel aanhangers van het traditionele geloof zijn die daar heen gaan om een offer te brengen en om raad te vragen! Na de shrine zijn we nog naar een andere grot gelopen, die vroeger als klaslokaal werd gebruikt en daarna terug naar het bezoekerscentrum. We moesten op een bepaalde manier terug komen naar Tongo, maar de vriend van de vriend van John (lekker duidelijk), kon ons wel meenemen. We vroegen of hij misschien wilde wachten, zodat wij nog even konden picknicken in de bush (werden we wel raar aangekeken).
Na onze feestmaaltijd, waarbij we konden genieten van de prachtige omgeving, zijn we terug gegaan richting huis. Het duurde nog wel even voordat we thuis waren, dus het werd laat slapen. We hadden nog geluk, in Bolgatanga stonden we samen met een hele groep anderen te wachten op de trotro. Toen die er was, was het een heel gevecht een plek te bemachtigen, Susana had het gevecht al bij voorbaat opgegeven, maar gelukkig werden we gered door de mate die ons bevel voorin te gaan zitten. Het is misschien oneerlijk dat wij meer worden geholpen, alleen maar omdat we blank zijn, maar af en toe is het wel heel prettig en het geeft ook best een beschermd gevoel.
Vrijdag waren Susana en ik nogal geirriteerd door de manier waarop de andere leraren totaal geen les gaven en eigenlijk de gehele dag een beetje op een bank liggen te slapen en dat in combinatie met het gedoe met de gids de dag eerder, zorgde ervoor dat ik Ghanesen een beetje zat was. Iets dat daar ook nog aan bijdroeg was het feit dat John eerder ons de hele tijd had verteld dat we die dag naar een goudmijn in de omgeving zouden gaan, om te kijken hoe dat was, iets waar ik heel enthousiast over was, maar naturlijk ging het op het laatste moment voor onduidelijke redenen niet door. Uiteindelijk is het nu niet zo heel erg meer, ik ga waarschijnlijk komende week zelf naar een goudmijn hier in de omgeving van Kumasi, waar je ook een tour kunt doen, dus dan heb ik er toch nog een gezien. Goud is hier een van de belangrijkste producten, dus ik vind het wel leuk ook een mijn te hebben gezien.
Dat weekend zouden we met Albert naar Navrongo en naar zijn traditionele dorp en huis gaan, maar hij smste ons vrijdag dat het niet door kon gaan omdat hij geen auto had kunnen regelen. Ik vond het aan de ene kant niet leuk, aan de andere kant was een weekend thuis ook wel fijn. Susana en ik hebben de zaterdag uiteindelijk gevuld door (alweer) een picknick in de bush te houden. We zijn een heel eind gaan lopen, in de richting van Bughia, waarbij je eigenlijk door de middle of nowhere loopt. Langs die weg hadden we ergens een hele mooie plek gezien, met een soort meertje en wat bomen enzo. Het was uiteindelijk verder lopen dan verwacht en in de brandende zon, maar uiteindelijk waren we er.
Het was heel fijn, we hadden een laken mee en Susana had muziek op haar telefoon, du seen beetje muziek luisteren en lezen en schrijven. We waren net heel vals met let it be aan het meezingen, toen we gezelschap kregen. Twee jongens op een fiets. Of alles goed was, want ze dachten dat we een probleem hadden. Nee we hadden geen probleem. Daarna was het gesprek afgelopen (en aan de manier waarop we het zeiden konden ze ook wel afleiden dat dat het einde van het gesprek was), maar zij begrepen de hint niet helemaal en bleven daar staan. Zwijgend en alleen maar starend. Om het nog duidelijker te maken (klinkt misschien heel onaardig, maar wij voelden ons bekeken) zetten we de muziek weer aan, maar ook dat hielp niet. Dan maar negeren. Dat ging zo een tijdje door, totdat het echt op onze zenuwen begon te werken. Uiteindelijk heb ik maar een van de botste dingen ooit gedaan en gewoon gevraagd: ‘ excuse me, is there a reason you are here? Because we were enjoying being alone a lot.’
Dat vonden ze in eerste instantie alleen maar heel grappig, maar uiteindelijk werkte het wel en gingen ze een stuk verderop staan staren (ondertussen was het aantal personen ook verdubbeld). Nadat we ook nog even bezoek hadden gehad van een kudde koeien (met herder) en nog een tijdje hadden gerelaxt, begonnen we weer aan de lange weg terug naar huis. Dorstig kwamen we aan, dus dan maar naar het tankstation voor een ijskoude alvaro.